Τρίτη 8 Ιουλίου 2014

Η Βασιλική του Καραγάτση και η βασιλική της Βασιλικής στη Βασιλική.

Ο τίτλος μοιάζει λογοπαίγνιο.όμως δεν είναι.Αντίθετα είναι ιδιαίτερα ακριβής.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Έχω πει και παλιότερα την άποψη μου για τους πεζογράφους της γενιάς του '30.Μέτριοι και με το ζόρι.Τέλος πάντων πριν κάποια χρόνια διάβαζα τα διηγήματα του Καραγάτση στη συλλογή "Ιστορίες αμαρτίας και αγιοσύνης"
Εκεί υπάρχει το διήγημα με τίτλο "Βασιλική".Εν συντομία μια αλκοολική ηλικιωμένη που ήταν σε χαρέμι Τούρκου συναντάει τον νεανικό της έρωτα....
Καραγάτση το παράκανες είπα και προχώρησα όσο άντεχα αυτόν τον πολυαγαπημένο γαργαλιστή του μικροαστισμού.

Πριν λίγες μέρες διάβαζα κάποιες μελέτες πάνω στη Λαϊκή Τέχνη.
Μια εξ αυτών με τίτλο "Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΑ-ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ" και το λαϊκό Πορτραίτο της ορθόδοξης γυναίκας του Αλή-Πασά.

Αναφέρει μεταξύ άλλων:

....Το χωριό Βασιλική βρίσκεται μεταξύ Τρικάλων και Καλαμπάκας....Στη μέση του χωριού βρίσκεται η τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Νικολάου χτισμένη ισοδομικά με αλάξευτες πέτρες.....Πάνω από τη νότια θύρα σκαλισμένη επιγραφή με το ιστορικό της εκκλησίας..."....ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΑΥΘΕΝΤΙΣΗΣ ΒΟΪΒΟΝΤΑΣ......ΕΝ ΕΤΕΙ ΑΩΙΗ 1818 ΜΑΙΟΥ ΙΒ 12"

Στον ανατολικό τοίχο,ψηλά πάνω από την αψίδα της προσκομιδής η Βασιλική εντοιχίζει το λιθανάγλυφο πορτραίτο της,έργο λαϊκού τεχνίτη.Είναι σε υπόλευκη πέτρα 92 Χ 54 εκατοστά.Στο χέρι κρατάει κλαδί ως σύμβολο οσιότητας κατά τη ντόπια παράδοση,σύμβολο φιλαρέσκειας (ή ευγονίας?) κατά τα λαϊκά μοτίβα.

"Βασιλική αυθέντισα Βοϊβόντα" είναι η περίφημη κυρά Βασιλική,η μικροπαντρεμένη γυναίκα του Αλή-Πασά.Η αρχοντοπούλα της Πλησιβίτσας,12 χρονών κοριτσάκι το 1805 πάει να παρακαλέσει το πασά για το πατέρα της Κίτσο Κονταξή.Ο εξηντάρης Αλή-Πασάς την κράτησε στο χαρέμι του και μετά τρία χρόνια την παντρεύτηκε παρά τις αντιδράσεις της πρώτης γυναίκας του Εμινέ.
Το 1818 που χτίζει την εκκλησία η κυρα-Βασιλική βρίσκεται στο απόγειο της δόξας της και δύναμης της πάνω στο πασά.

Πτώση και θάνατος του Αλή-Πασά.Η Βασιλική από τα Γιάννενα στη Πόλη.Οι αρχές την διώχνουν. Μετά Μεσολόγγι.Στο τέλος καταλήγει στο Αιτωλικό,πάμφτωχη και πρόωρα γερασμένη.Η δυνατή αυτή γυναίκα καταφεύγει για παρηγοριά στο ποτό.Πίνει συνέχεια.Πεθαίνει το 1835 μόλις 42 ετών μέσα στην αθλιότητα....

Η κυρά-Βασιλική μένει όπως την αποτύπωσε ο λαϊκός τεχνίτης.Νέα, στητή,γεμάτη δύναμη και αισιοδοξία να κρατάει πάντα το χλωρό κλαδί της οσιότητας.




Τα υπόλοιπα είναι οι γραφές του Καραγάτση που ίσως τον αδίκησα,αφού η πραγματικότητα ξεπερνάει ακόμη και τη δική του φαντασία.




2 σχόλια: