Τετάρτη 28 Μαΐου 2014

Ιβάν Μπούνιν


Ο πρώτος Ρώσος νομπελίστας το 1933.
Τυχαία έπεσαν στα χέρια μου τα δυο διηγήματα του.Δεν είχα διαβάσει κανένα έργο του.
Βρήκα δυνατά και τα δύο,ιδιαίτερα την "Ωραία Ζωή"

...και ξαφνικά μου λέει ψιθυριστά:
-Μπορείς να με φιλήσεις μονάχα μια φορά;
E,λέω μια απόφαση είναι,και τον φίλησα.
Έπειτα μούβαλε όλα τα λεφτά στο χέρι και γύρισε στον τοίχο.
-Πήγαινε,λέει....
.....
Μητέρα,γιατί με καταστρέψατε σαν και κείνο τον Νικανόρ Ματβέεβιτς;





ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Ο τελευταίος ρώσος κλασικός

Δεν ανήκα σε καμιά σχολή. Ούτε των συγγραφέων της παρακμής ή των συμβολιστών, των ρομαντικών ή των νατουραλιστών. Εξάλλου, δεν είχα σχεδόν καμιά σχέση με τους κύκλους των λογοτεχνών! Ταξίδεψα πολύ. Μ' ενδιέφεραν κυρίως τα φιλοσοφικά, θρησκευτικά, ηθικά και ιστορικά προβλήματα...
Ιβάν Μπούνιν

γράφει ο Τάσος Γουδέλης

Η περίπτωση του Ιβάν Μπούνιν (1870-1953) έχει προσθέσει έναν ακόμα αριθμό στο μεγάλο κατάλογο των καλλιτεχνών, οι οποίοι αναγκάσθηκαν, από συστάσεως του ρωσικού κράτους, να εγκαταλείψουν τη χώρα τους και να ζήσουν ως εμιγκρέ εις την ξένην. Ειδικά όσοι (αυτο)εξορίσθηκαν -όχι μόνον στα χρόνια της Σοβιετικής εξουσίας αλλά και προηγουμένως επί "μητέρας Ρωσίας"- είναι γνωστό ότι δέχθηκαν το πλήγμα του χωρισμού με μεγαλύτερη ένταση από άλλους ομοιοπαθείς απανταχού της Γης, δεδομένης της βαθιάς σχέσης του ρώσου με το νόστιμον ήμαρ. Ο μυστικός και κρυπτικός ενίοτε δεσμός του κατοίκου της χώρας του Ντοστογιέφσκι με την πατρίδα του, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, λειτουργούσε με τρόπο σχεδόν μεταφυσικό στη συνείδησή του. ....

Ο Μπούνιν, αν και εξόριστος από το 1920, (κυρίως) στο Παρίσι, συνεχώς "επιστρέφει" στη χώρα του μέσα από μια απίστευτη μνημονική κινητοποίηση, θα έλεγε κανείς, των αισθητηριακών του δυνάμεων, για να ανασυνθέσει "χρώματα και αρώματα" της Ιθάκης του. Πριν φύγει από την πατρίδα του, ήδη καταξιωμένος ως συγγραφέας, είχε προλάβει να δει δημοσιευμένο το πεζό του Το χωριό, ένα έργο-απάντηση στους σλαβόφιλους και τους τολστοϊκούς, απομυθοποιητικό όσον αφορά στον ενάρετο μουζίκο, στον οποίο το ρωσικό έθνος στήριζε τις ελπίδες του. ....

Αν και ο ίδιος ο Μπουνιν αρνείται την επίδραση του νατουραλισμού στη μανιέρα του, στην πραγματικότητα ένας ιδιότυπος παθογενής δεσμός συνδέει το άτομο με το περιβάλλον στις μυθοπλασίες του, οργανώνοντας τις νομοτέλειες, οι οποίες έχοντας ως αφετηρία το καλά κεκρυμμένο "βιολογικό λάθος" ορίζουν το δραματικό αποτέλεσμα. Από το γνήσιο νατουραλισμό διασώζεται μέσω μιας φυγόκεντρης δύναμης, η οποία προσανατολισμένη αμυδρά σε κάποιο ποιητικό αίτιο δεν συνδέει μηχανιστικά τα φαινόμενα. Φαίνεται ότι η δηλωμένη προτίμησή του, εκτός των άλλων, και προς τη γραφή του Τόμας Μαν, πρόσθεσε μια ιδιαίτερη πτητικότητα στις επιλογές του, σχετικά με την αναπαράσταση σκηνικών τα οποία φιλοξένησαν ιστορίες για το θάνατο, τη φθορά και την κληρονομικότητα.

Ακριβώς ο θάνατος του έρωτα, θα έλεγα σχηματικά, απασχολεί την προβληματική των δεκαεπτά διηγημάτων, που περιλαμβάνονται στην ανά χείρας συλλογή, μεταφρασμένων με αίσθηση των αποχρώσεων, από έναν άριστο γνώστη σλαβικών γλωσσών, τον πεζογράφο Πάνο Σταθόγιαννη. Τα μικρά αυτά πεζά είναι ανθολογημένα μέσα από ολόκληρο σχεδόν το έργο του δημιουργού και δίνουν μια συνολική εικόνα του βλέμματός του πάνω στο θέμα. Το πεπερασμένο, λοιπόν, και το θνησιγενές των ερωτικών σχέσεων πραγματεύονται οι ιστορίες του Μπούνιν, που εκτυλίσσονται, κυρίως, σε αγροτικό περιβάλλον, με ήρωες αστούς και αγρότες. Πρωτοπρόσωπα και μη, αφήνουν όλα, μέσα από ευσύνοπτες αφηγήσεις, μια πικρή γεύση, έτσι καθώς τα αμφίβολα, λεπτά αισθήματα συμπλέκονται με το πρωτείο του σώματος, οι υπόγειοι, ψυχικοί κραδασμοί με το απερίφραστο του απτού, οι "αρχές της ηδονής", με άλλα λόγια, με τις "αρχές της πραγματικότητος", οι σκοτεινές πτυχές των ενστίκτων με το απροσδιόριστα ευγενικό και διαφεύγον, το εφικτό με το ανεκπλήρωτο ...

ΕΔΩ ολόκληρο το άρθρο


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου